Ngài Mahāsi cho người mới: Học cách thấy rõ từng khoảnh khắc đang sống.

Khi bắt đầu bước chân vào lộ trình tu tập, người ta thường đặt ra câu hỏi điển hình rằng: “Cách thức nào là đúng đắn khi bắt đầu thiền tập?” Trong các Ngài Mahasi bài giảng, Bậc Thầy không sử dụng các lý thuyết trừu tượng để giải đáp, mà tập trung vào một hướng dẫn vô cùng gần gũi: hãy chú tâm quán chiếu mọi vận hành của thân tâm ngay trong hiện tại.

Đối với Ngài Mahasi cho người mới, hành thiền không cốt để săn tìm những trạng thái hỷ lạc hay an tĩnh lạ thường. Hành thiền là quá trình phát triển cái nhìn thấu đáo. Nếu thân thể cử động, hãy ghi nhận sự vận động đó. Mọi luồng tư tưởng phát sinh đều phải được hay biết minh bạch. Khi có khó chịu, biết khó chịu. Sự thấy biết này chính là nền tảng của trí tuệ.

Bậc Thầy Mahāsi luôn dắt dẫn hành giả mới đi từ những tiền đề giản đơn nhất. Chuyển động của hơi thở thông qua sự phồng xẹp của cơ bụng, được sử dụng làm neo điểm chính vì nó luôn có mặt và cực kỳ dễ ghi nhận. Khi sự ghi nhận “phồng, xẹp” được nối tiếp không gián đoạn, tâm trí sẽ từng bước giảm thiểu sự xao nhãng và đạt đến độ minh mẫn cao hơn. Khi ý nghĩ trôi dạt, hãy thầm niệm “suy nghĩ” rồi đưa tâm trở lại đề mục. Đừng để sự bực bội hay nhu cầu phân tích làm gián đoạn việc thực hành.

Trong nhiều Ngài Mahasi bài giảng, Ngài chỉ dạy rằng trọng tâm không nằm ở việc ngồi lâu hay mau, mà là chất lượng của sự hay biết trong tỉnh thức. Thà rằng chỉ có ít phút tỉnh thức đúng pháp còn hơn ngồi lâu mà tâm trí tán loạn. Chính vì thế, hành giả sơ cơ không cần check here thiết phải gượng ép một cách cực đoan, mà cần xây dựng sự đều đặn và bền bỉ.

Khía cạnh đặc sắc của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới là thiền không bị giới hạn trong tư thế ngồi. Tỉnh giác được duy trì xuyên suốt trong cả đi, đứng, nằm và ngồi. Kể cả lúc ăn cơm, lau dọn hay thảo luận cùng người khác, miễn là duy trì được tỉnh thức, đó vẫn được tính là tu tập. Bằng cách này, thiền sinh sẽ từng bước làm quen với lối sống tỉnh giác ngay trong sinh hoạt.

Nếu áp dụng chính xác các hướng dẫn từ Ngài Mahasi bài giảng, người mới tập sẽ khởi sự nhận diện một quy luật trọng yếu: mọi hiện tượng đều sinh rồi diệt. Các cảm giác sẽ tan đi, ý nghĩ sẽ biến mất, và cảm xúc cũng không tồn tại vĩnh cửu. Nhận thức này không phải kết quả của tư duy logic mà là từ sự chứng nghiệm thực tế. Điều này giúp làm suy yếu sự bám chấp và những phản xạ tâm lý cố hữu.

Dành cho các hành giả mới, đạo lộ mà Ngài Mahasi cho người mới vạch ra là một giải pháp thực hành bảo đảm và chân chính. Chẳng cần niềm tin mù quáng hay sự mong cầu thái quá về kết quả. Hãy cứ hành trì chuẩn xác, ghi nhận kiên trì và để tuệ năng tự phát triển một cách tự nhiên. Đó là giá trị cốt lõi ẩn chứa trong các bài pháp giản đơn mà đầy triết lý của Ngài Mahāsi.